Yāmuna: Gītārthasaṃgraha
Header
Data entry: Sadanori Ishitobi
Contribution: Sadanori Ishitobi
Date of this version: 2020-07-31
Source:
- .
Publisher: Göttingen Register of Electronic Texts in Indian Languages (GRETIL), SUB Göttingen
Licence:
Distributed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Interpretive markup:
- analysis
Notes:
Due to the heterogeneity of the sources the header markup might be suboptimal. For the sake of transparency the header of the legacy file is documented below.
Yamuna: Gitarthasangraha
Input by Sadanori ISHITOBI
ANALYTIC TEXT VERSION (BHELA conventions)
Revisions:
- 2020-07-31: TEI encoding by mass conversion of GRETIL's Sanskrit corpus
- 2025-05-08: Added BK, GND and ISO code for language.
Text
svadharmajñānavairāgyasādhyabhaktyekagocaraḥ |
nārāyaṇaḥ paraṃ brahma gītāśāstre samīritaḥ ||
YGas_1
sva-dharma-jñāna-vairāgya-sādhya-bhakty-eka-gocaraḥ | nārāyaṇaḥ paraṃ brahma gītā-śāstre samīritaḥ ||
jñānakarmātmike niṣṭhe yogalakṣe susaṃskṛte |
ātmānubhūtisiddhyārthe pūrvaṣaṭkena coditaḥ ||
YGas_2
jñāna-karma-ātmike niṣṭhe yoga-lakṣe su-saṃskṛte | ātma-anubhūti-siddhya-arthe pūrva-ṣaṭkena coditaḥ ||
madhyame bhagavattattvayāthātmyāvāptisiddhaye |
jñānakarmābhinirvartyo bhaktiyogaḥ prakīrtitaḥ ||
YGas_3
madhyame bhagavat-tattva-yāthātmya-avāpti-siddhaye | jñāna-karma-abhinirvartyo bhakti-yogaḥ prakīrtitaḥ ||
pradhānapuruṣavyaktasarveśvaravivecanam |
karma dhīr bhaktir ityādipūrvaśeṣo 'ntimoditaḥ ||
YGas_4
pradhāna-puruṣa-vyakta-sarva-īśvara-vivecanam | karma dhīr bhaktir ity-ādi-pūrva-śeṣo 'ntima-uditaḥ ||
asthānasnehakāruṇyadharmādharmadhiyākulam |
pārthaṃ prapannam uddiśya śāstrāvatraṇaṃ kṛtam ||
YGas_5
asthāna-sneha-kāruṇya-dharma-adharma-dhiyā-kulam | pārthaṃ prapannam uddiśya śāstra-avatraṇaṃ kṛtam ||
nityātmāsaṅgakarmehagocarā sāṃkhyayogadhīḥ |
dvitīye sthitadhīlakṣyā proktā tanmohaśāntaye ||
YGas_6
nitya-ātma-asaṅga-karma-iha-gocarā sāṃkhya-yoga-dhīḥ | dvitīye sthita-dhī-lakṣyā proktā tan-moha-śāntaye ||
asaktyā lokarakṣāyai guṇeṣv āropya kartrktām |
sarveśvare vā nyasyoktā tṛtīye karmakāryatā ||
YGas_7
asaktyā loka-rakṣāyai guṇeṣv āropya kartrktām | sarva-īśvare vā nyasya uktā tṛtīye karma-kāryatā ||
prasaṅgāt svasvabhāvoktiḥ karmaṇo 'karmatāsya ca |
bhedā jñānasya māhātmyam caturthādhyāya ucyate ||
YGas_8
prasaṅgāt sva-svabhāva-uktiḥ karmaṇo 'karmata āsya ca | bhedā jñānasya māhātmyam caturtha-adhyāya ucyate ||
karmayogasya saukaryaṃ śaighryaṃ kāścana tadvidhāḥ |
brahmajñānprakāraś ca pañcamādhyāya ucyate ||
YGas_9
karma-yogasya saukaryaṃ śaighryaṃ kāścana tad-vidhāḥ | brahma-jñān-prakāraś ca pañcama-adhyāya ucyate ||
yogābhyāsavidhir yogī caturdhā yogasādhanam |
yogasiddhaḥ svayogasya pāramyaṃ ṣaṣṭha ucyate ||
YGas_10
yoga-abhyāsa-vidhir yogī caturdhā yoga-sādhanam | yoga-siddhaḥ sva-yogasya pāramyaṃ ṣaṣṭha ucyate ||
svayāthātmyaṃ prakṛtyāsya tirodhiḥ śaraṇāgatiḥ |
bhaktabhedaḥ prabuddhasya śraiṣṭhyaṃ saptama ucyate ||
YGas_11
sva-yāthātmyaṃ prakṛtya āsya tirodhiḥ śaraṇā-gatiḥ | bhakta-bhedaḥ prabuddhasya śraiṣṭhyaṃ saptama ucyate ||
aiśvaryākṣarayāthātmyaṃ bhagavaccaraṇārthiṇām |
vedyopādeyabhāvānām aṣṭame bhede ucyate ||
YGas_12
aiśvarya-akṣara-yāthātmyaṃ bhagavac-caraṇa-arthiṇām | vedya-upādeya-bhāvānām aṣṭame bhede ucyate ||
svamāhātmyaṃ manuṣyatve paratvaṃ ca mahātmanām |
viśeṣo navame yogo bhaktirūpaḥ prakīrtitaḥ ||
YGas_13
sva-māhātmyaṃ manuṣyatve paratvaṃ ca mahā-ātmanām | viśeṣo navame yogo bhakti-rūpaḥ prakīrtitaḥ ||
svakalyāṇaguṇānantyakṛtsnasvādhīnatāmatiḥ |
bhaktyutpattivivṛdhyarthā vistīrṇā daśamoditā ||
YGas_14
sva-kalyāṇa-guṇa-ānantya-kṛtsna-sva-adhīnatā-matiḥ | bhakty-utpatti-vivṛdhy-arthā vistīrṇā daśama-uditā ||
ekādaśe 'sya yāthātmyasākṣātkārāvalokanam |
dattam uktā vidiprāptyor bhaktyekopāyatā tathā ||
YGas_15
ekādaśe 'sya yāthātmya-sākṣātkāra-avalokanam | dattam uktā vidi-prāptyor bhakty-eka-upāyatā tathā ||
bhaktiśraiṣṭhyam upāyoktir aśaktasyātmaniṣṭhatā |
tatprakārās tv atiprītir bhakte dvādaśa ucyate ||
YGas_16
bhakti-śraiṣṭhyam upāya-uktir aśaktasyā atma-niṣṭhatā | tat-prakārās tv atiprītir bhakte dvādaśa ucyate ||
dehasvarūpam ātmāptihetur ātmaviśodhanam |
bandhahetur vivekaś ca trayodaśa udīryate ||
YGas_17
deha-svarūpam ātma-āpti-hetur ātma-viśodhanam | bandha-hetur vivekaś ca trayo-daśa udīryate ||
guṇabandhavidhau teṣāṃ kartṛtvam tannivartanam |
gatitrayasvamūlatvaṃ caturdaśa udīryate ||
YGas_18
guṇa-bandha-vidhau teṣāṃ kartṛtvam tan-nivartanam | gati-traya-sva-mūlatvaṃ catur-daśa udīryate ||
acinmiśrād viśuddhāc ca cetanāt puruṣottamaḥ |
vyāpānād bharaṇāt svāmyād anyaḥ pañcadaśoditaḥ ||
YGas_19
acin-miśrād viśuddhāc ca cetanāt puruṣa-uttamaḥ | vyāpānād bharaṇāt svāmyād anyaḥ pañca-daśa-uditaḥ ||
devāsuravibhāgoktipūrvikā śāstravaśyatā |
tattvānuṣṭhānavijñānasthemne ṣoḍaśa ucyate ||
YGas_20
deva-asura-vibhāga-ukti-pūrvikā śāstra-vaśyatā | tattva-anuṣṭhāna-vijñāna-sthemne ṣoḍaśa ucyate ||
aśāstram āsuraṃ kṛtsnam śāstrīyaṃ guṇataḥ pṛthak |
lakṣaṇaṃ śāstrasiddhasya tridhā saptadaśoditam ||
YGas_21
aśāstram āsuraṃ kṛtsnam śāstrīyaṃ guṇataḥ pṛthak | lakṣaṇaṃ śāstra-siddhasya tridhā sapta-daśa-uditam ||
īśvare kartṛtābuddhiḥ sattvopādeyatāntime |
svakarmapariṇāmaś ca śāstrasārārtha ucyate ||
YGas_22
īśvare kartṛtā-buddhiḥ sattva-upādeyatā-antime | sva-karma-pariṇāmaś ca śāstra-sāra-artha ucyate ||
karmayogas tapastīrthadānayajñādisevanam |
jñānayogo jitasvāntaiḥ pariśuddhātmani sthitiḥ ||
YGas_23
karma-yogas tapas-tīrtha-dāna-yajña-ādi-sevanam | jñāna-yogo jita-sva-antaiḥ pariśuddha-ātmani sthitiḥ ||
bhaktiyogaḥ parāikāntyaprītyā dhyānādiṣu sthitiḥ |
trayānām api yogānāṃ tribhir anyonyasaṃgamaḥ ||
YGas_24
bhakti-yogaḥ para-aikāntya-prītyā dhyāna-ādiṣu sthitiḥ | trayānām api yogānāṃ tribhir anyonya-saṃgamaḥ ||
nityanaimittikānāṃ ca parārādhanarūpiṇam |
ātmaṛṣṭes trayo 'py ete yogadvāreṇa sādhakāḥ ||
YGas_25
nitya-naimittikānāṃ ca para-ārādhana-rūpiṇam | ātma-ṛṣṭes trayo 'py ete yoga-dvāreṇa sādhakāḥ ||
nirastanikhilājñāno dṛṣṭvātmānaṃ parānugam |
pratilabhya parāṃ bhaktiṃ tayaivāvāpnoti tatpadam ||
YGas_26
nirasta-nikhila-ajñāno dṛṣṭvā ātmānaṃ para-anugam | pratilabhya parāṃ bhaktiṃ taya aiva avāpnoti tat-padam ||
bhaktiyogas tadarthī cet samagrāiśvaryasādhanam |
ātmārthī cet trayo 'py ete tatkaivalyasya sādhakāḥ ||
YGas_27
bhakti-yogas tad-arthī cet samagra-aiśvarya-sādhanam | ātma-arthī cet trayo 'py ete tat-kaivalyasya sādhakāḥ ||
aikāntyaṃ bhagavaty eṣāṃ samānam adhikāriṇām |
yāvatprāpti parārthī cet tad evātyantam aśunute ||
YGas_28
aikāntyaṃ bhagavaty eṣāṃ samānam adhikāriṇām | yāvat-prāpti para-arthī cet tad eva atyantam aśunute ||
jñānī tu paramaikāntī tadāyattātmajīvanaḥ |
tatsaṃśleṣaviyogaikasukhaduḥkhas tadekadhīḥ ||
YGas_29
jñānī tu parama-ekāntī tad-āyatta-ātma-jīvanaḥ | tat-saṃśleṣa-viyoga-eka-sukha-duḥkhas tad-eka-dhīḥ ||
bhagavaddhyānayogoktivandanastutikīrtanaiḥ |
labdhātmā tadgataprāṇamanobuddhīndriyakriyaḥ ||
YGas_30
bhagavad-dhyāna-yoga-ukti-vandana-stuti-kīrtanaiḥ | labdha-ātmā tad-gata-prāṇa-mano-buddhi-indriya-kriyaḥ ||
nijakarmādibhaktyantaṃ kuryāt prītyaiva kāritaḥ |
upāyatāṃ parityajya nyasyed deve tu tām abhīḥ ||
YGas_31
nija-karma-ādi-bhakty-antaṃ kuryāt prītya aiva kāritaḥ | upāyatāṃ parityajya nyasyed deve tu tām abhīḥ ||
aikāntyātyantadāsyaikaratis tatpadam āpnuyāt |
tatpradhānam idaṃ śāstram iti gītārthasaṃgrahaṃ ||
YGas_32
aikāntya-atyanta-dāsya-eka-ratis tat-padam āpnuyāt | tat-pradhānam idaṃ śāstram iti gītārthasaṃgrahaṃ ||
- Rechtsinhaber*in
- GRETIL project
- Zitationsvorschlag für dieses Objekt
- TextGrid Repository (2025). Darśana Collection. Gītārthasaṃgraha. Gītārthasaṃgraha. GRETIL. GRETIL project. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-CC26-8