S. 1*

REGENBOGENS VERONICA

niederdeutsch. ______________________ abschrift einer papierhandschrift vom j. 1490 zu Hildesheim.

S. 1

O Sote godt dyner gnade ik begke̾ 1a

Sende eȳ engel ut dē hmel to my he̾

Dat ek eȳ bock myt iicheit make dir

Dat ek vā dinē angeſichte mach ſprekē v ſingē

W dat vā Jheruſalem tho rome quam

V de krankē keyſere grote ſwaes̾ ſuke be nam

Fronica nome ek iuck des bokes ſtam

Ane goddes hulpe kā ik des nicht vullē brēgē

In goddes ere wil ik dat den liudē kūnygē

In goddes namē heue ik duſſe wort hir an

We myt ȳnicheyt hord de ſy frowe edd̾ man

Jn dem dage kā ome neyn leyt an ſtan

De wyle ſe in godd trockte leuē v warē ſick vor ſudē

Ve dyne gnade bidde ik dy vele zarte godt

Dattu vns geueſt wyſē ſyn v

kloke radt

Dat wy dy he̾ hir louē moghē  alle̾ ſtait

Dyn antlad he̾ dar  vraüdē an geſchauwe

Gnade heſtu vnß he̾ geuē mā nich volt

Hir me ſchall dick he̾ louē jünck v olt

Vnde dik  grothē eren holden

Vnde froniken de edelen frauwen 1b

Help rike god dat ik dat bokel vullē brēge

Dat hir gelouet w̾de dyn werdige name

Dyn antlad clar iß hir ſo rechtē ſamē

Dat wy vā dynē antlate mogē ſprekē v ſingē

Wu tho rome eȳ weldygher keyſer was

To retthē v to broken waß ome ſyn pallaß

Dar ȳne ſach me waſſen nettele v graß.

Syn venſterwark waß ame vor ſtoret

De ſulue keyſer was ſick tyberiuß genant

[]

S. 2

2.

[2c] Nach der Tyber waß om all de warlt bekāt

Ome denedē greuē vorſtē dar to alle lant

Hir open ok juck des bokes eȳ ord dat gy mogē wettē

Du ſulue keyſer waß myt eyn̾ ſuke

der konnick genant ....

****[?] ?’

Wol Twolff meſt̾ we an eme vortwyuelt gar

He js bȳnē vule dat ſage ik juk vo̾ wa̾e

Vor bod ek jü ſyngē ſchal he lam an hēdē v vot

De ſulue keyſer was eȳ gar cloker man

Dat vor eder na to rome nü cloker keyſer kam

Sūnē v mane bedede he gar ȳnichlikē an

He leyt ſik makē eȳ belde vā ſulu̾ v golde

He leyt jd ſetten jn dē tēpel vp eȳ ſteyn

Jn dem lande werē do do affgode meyn 2a

‘gemein?’

Vor dē āderē affgodē dede he de groteſtē ere alleyn

Vil grot̾ ere he ome bod dat he ome helpē ſcholde

He en konde ome vā ſyner ſuke nicht der werē

Dat ſegē de rome̾ doch gar vngerne

Dat ſe eres he̾n des keyſers ſcholdē entberen

Vor war ſtaruet de ſulue keyſer dat wart vnß ruwē ſere

Tho ihr wart vor koſt eȳn maget

Se wart bracht to rome alſo vns de ſchryft ſaget

Se haddē ſe me gude mere ghe[f]raget

Wu u̾ſtūde  heydēſchop al  der iodē lande

De jūcfrowe ſprak ek ſage iuck al dat ik weyt

Mek fenck eyn heydē de forde my verne an eynē kreys

Wu ſchere dat god eynē edelē romer dar her ſande

De loſede my myt kopēſchop v ſydē wande

De romer ſprekē vo̾ magƷ latet vnß wettē vort ‘vo̾ magƷ maget’

Wat hebbe gy ſeyn edder wat hebbe gy gehort

Dat ſagƷ vnß dat wy dē krākē keyſer ſagē dort ‘ſagƷ ſaget’

Wu lāge were gy  heftē eder wāne kome gy her

De iūcfruwe ſprak der vā hedde ek iuk vele to ſagē

iuk[?]

Wa ek dat betrachte ſo vor nige ſeck myne clage

[]

S. 3

Wēte ek  erē byn ghetogē alle myne dage

Des mod ek hir gevāgen ſyn ganß eyē alleyne

Doch wu ekiuck[?] fo 2b

De iūcfruwe ſprak doch wu ek iuk de warheyt geyn

‘wird in der folg. Zeile wiederholt’

De wūdertekē dar  dem lande ſcheyn

Alſe juwe mā mach hebbē ge hort edde ſeyn

Dat iß dē joden eȳ grote pyn v kūnē deß nicht wedd̾ wēdē

Eyn nigeloue hefft ſik an gheheuē der [o]rē plechte

Se eȳ kunē deß  nycht kērē mit orē rechte

‘Hier fängt eine andere schriften hand an’

De ioden v heiden teghen eȳ ande̾ wechtē

SagƷ vns jūfrowe Dat vyl wy g̾ne horē

De juckfrue ſprack god hefft den joden

eynē meſt̾ gheſant me ſprack dar

alle he ſy vō ghrekē lant

wen he roret myt ſyn̾ meſt̾likē hant

Jß he ſeyck he wert gheſunt

wad ſuke he hefft vp erden

Me ſpryckt al dar dat is ſy de

name ſyn He kan vt klarē

vat̾ makē guden vyn

Palat9 ſprickt he ſy dar ghekomē

ouer ryn De man iß jünck

Wol ſprickt ſȳ mūt he voret eȳ houeſek 3a

gheber De jūcfrwe ſprack der warheyt

yck nycht lenger vor henche Eȳ deyl

Der ioden holden one vo̾ eȳn god

De heydenſcup dryuē vt orē ſpt

Dat dridde deyl ſtychtede eȳn walſk[?]ē

rd wu ſe den herē mochtē to de

Dode brȳghen De romer ſprekē werē

De rede ſekerlykē war Dat wy ſe

vor vnſern heȓn dē keſer mochtē

ſprekē oppēbar De dar hefft gheleghē

ſyck ſo mānich iar Gy worden alle

[]

S. 4

yuwer ſorghe qwyt v komē yn grote ere

De iūcfrwe ſprack yck do y[⟨u⟩]ck hs de

rechten warheyt künt Ome wolgƷ ‘volget’

na eȳ grot ſchar to aller ſtünt

Dar ve dat he de ſekē lude wol

kā mazē ſunt. Se werden all ghe//

trſt we dar deyt na ſyn̾ lere

He wor gyfft de ſūde dat ſaghe

yck juck vor ware Deß hettn

de iodē vp ōme gheworpē orē nyet

Dar me dat he de wolke ſo 3b

well guder lere gyfft wētte ſe

ome boden ſenden n to aller tyt

Al wat he de wolke ſecht dat iß

open bar Duſſe me̾ vor den

krākē keyſer kam Dar he

yn ſynē bedde lach ſeyck v

lm wu zer he rad to ſynē

ouerſtē worſtē nm He hadde

to allē tyden de beſtē romer alle

ſe ſpreckē wad bedeſtu eddel

keyſer here wor ſtan hen

Dyne ſȳne v dyneß h̾ten

ghere Philozion ſprack

eȳ eddel worſte dat ſaghe du my

War ſtan hen dȳ ſȳne offt

vns dȳ rad beüallet

Wētē wy ſynt ſere bedrouet me

Dyne ſuke. Dat twolff meyſt̾

an dy ghe tuwyuelt hebben

[]

S. 5

V ſe dyn̾ myt orē kunſtē ſȳt 4a

aüe gheſtan Deß ſynt ſere bedro=

uet keyſer here alle dyne mān

Wyff v kynt dat yß war v

de rom̾ all ghelyck De keyſer

ſprack myck yß ſo gude mere ghe

ſagƷ Se ys vnß he ghe vāghē

ghebracht al vd der joden lant

wan der hēē yck ghe horet

al ſo gude wort philoſion nam

[d]e magƷ ouē eȳn ort He ſprack

ore tho alſo ſte wort Nu

ſage meck vorbet jūcfrowe dat ‘vorbet’

meck ſere vo̾langhe Jūcfroue

off gy dē mā nycht e kēnē

De dar deyt yn dē lande tekē

wūdēlic[?]k De jūcfrwe ſprack

jck ſaghe juck ſekerlyck

Jn alder werlt vytmē nycht L ſȳ ghelyck

God hefft one ſuluē dar gheſant 4b

Jheſ9 is ſȳ name ghenāt De keyſes

ſprack yck claghe yuck alle myne

noet Wu meck at daghe wyl dodē

myß ſulues blt V myck nycht

wyl to ſyck nemē de wel reyne

‘wel = vil’

doet Deß mœt yck ſchrighē o we

o we wu grot iß mȳ ſwere

Deß antworde ome e worſtē her //

philozion He ſprack wyl eddel

here wy wettē noch wol eynē mā

De iß to ſinē kunſtē ock ſo wul

ghedan wyl gy one hebben vp

[]

S. 6

eynē dach he mach yuck komē he̾

He̾ wē du wult he mach deck

wol werden De vile ick mach ridē

edder warē vp erden V myt

ſūdem lyue vp mynē wotē

Kā ſteyn Dat he myck deß nycht

vorſegē mach weß yck one bydde

vp erden De keyſer ſprack

philoſion yck wolde deß j mer  wetten danck

wāte du ſüſt dat yck byn ſo rechte kranck 5a

wolde dy de reyſe nycht werdē to lanck

Dat myck mȳ leuēt nycht worde benoe

er mē den meyſtes brochte Philoſion

ſprack he̾ keyſe̾ du ſchalt nycht to kaghē

Jck hor̾ ſo wel wā er ſo wyl der

uvdlekē ſaghen He weckke vp

De doden de dar ſyŧ begrauē Alſo

ſecht vnß de jūcfwe fyn ick ſoke

one wol myt wlyte Philoſion ſprack

yck wyl de reyſe waghen Jck hebbe

vornomē ler[?]ē v ſȳ ghebere

He troſt al de gēne de deß wā me ſȳt begerē

uwe one an ropet he let nycht ſy

vnde̾ weghen Jck wyl myck heiuē

vp de wart v hr nemēt aff ſaghē

De keyſe̾ ſprickt philoſion duſſeß

nycht eȳ lat Jck ſuo̾e dy by der

keyſer lyke kronē deyſtu dat

du ſchal des teghē meck des de baet

Du dȳ gheſlechte v dyne kȳnd̾ alle 5b

Philoſion nȳm ſulue̾ v dat rode golt

[]

S. 7

Nȳ eddel gheſtente dar to mynē rykē ſolt

Sitte yn eȳ ſchip v nȳ alle dat du wult

Ros v mā ſo ſe deck ſynt enē war

hē myt rekē ſchalle Wyndeſtü en dar

ſo wore one erliken myt dy her

Du ſchalt worwullē allet dat ſy h̾te

‘fehlt ger’

Js iemāt in dem lande de ōme ſy vere

Du ſchalt ōme vrede makē by ha[⟨l⟩]ſe

v bande Js he god du ſchalt ōne

ock an beden lan Du ſchalt ghebedē

papē wrouē v man Herē v

worſtē das ſe ōme ſy vnder dan

Du ſchalt ock beyden ghelyke de

rykē v den armē Philoſion vosnȳ

du myne rede al eüē Hefft he

vo̾denet dē dot lad ōne leuē

Vnß tho erē ſchalt du ōne al wry

gheüē Vp dat ſyck god deſde godlyks

e̾barme Vp dat he vnſſe leuē

hyr make to rechte Philoſion

Dü ſchalt ſaghen de ioden dat 6a

Js dar iemāt de ſy ōme ghewodē

‘über o in ghewodē ein dicker schwarzer flecken, als sei der Strich darüber aufgelöst’

had du ſchalt des teghē myck

deſde bead v driuē ōne vd der

ioden lande myt al ſynē ſlechte

Philoſion de worſte v de wit

werde helt Jn des keyſers hoüe

hadde he de beſtē vt der welt

Seſtych worſtē wordē myt ōme ghe

felt yn dat ſchyp // he leyd ſyck

laden eynē tal myt golde v

[]

S. 8

myt eddeler ſpiſe De keyſer

vaß vro vn al ſȳ gheſȳde reyp

Horet hē gy herē yck geüe jück

eynē breff Wā gy komē vp

deß wilden wagghē meres deff

Off mē juck nycht louē vil ſo

moghe gy dat vyſen mȳ

bāderē ſchul gy wrolyck vd[?]ſtrekē

Var mē dat ſeyt dar by mē juck ghelouē moeyt 6b

SegƷ den ioden al mynē wrūt[⟨h⟩]likē

grot Jck vorde wro wore jck

‘vrô wâre’

wā myn̾ ſuke gud Jck veid

ock wol dat gy der lude willē

welle worſchrekē Philoſion

ſa[d] yn eȳ ſchyp v vor wā dā

‘vour von dan’

Vnder ſyner bādere wor he mee

wan ſeſtych duſent mā De ōme

wan deß Keyſers weghen werē

vnder dan // he vor uor ſyck

vp deß waters vlüt al vp der

tiber V vp der reyſe vas

he wol eȳ ganß dat iar Eynē

wȳter v eynē ſomer dat ys

war // her he myt ſynē ſchippe

kōde komē dar He warp

ſynē ancker dep al vp des

meres grūde Se rychteden

an ſe woldē dar to lande Des

keyſers bāner wart vp ghe

[]

S. 9

ſtekē dar Wu ſer vorden  des de ioden war

Wan leyde rofftē ſe vd bde bart v 7a

har Man v vyff grot was or

leyt ſe wrūghen ore hende

De ioden v heyden verē des

nycht al eȳ Wu ſchere ſe boden

ſenden to iheruſalem De dar

was here v de ioden w[?]ȓē aldar

‘wȓē = weren’

heym De bode ſchrey wu des

keyſers bāder to lande komē were

De ioden ſpreken ſe heddē dat wol

eȓ[?] ghehort wo de rome̾ wolden

heen ere worſtoret Des werē

‘ere = ir ê’

ſe an orē h̾ten al ſo ho bekoret

Do pilat9 dat wor nam ſȳ

h̾te quā yn ſwere Se rychteden

an al myt ſo grotē erē Al dyck

leten ſe wnder weghen

Myt grotē loüe ſāghe gȳghē

ſe de worſtē eȳ teghen

Alſo dat eȳ ſchar der andere̾

nyht konde pleghen

Se ſungen alle mā v viff ſyt vnß 7b

wylkome eȳ romer here philoſiō

danckede ock den ioden dare Myt

[Myt] ſoten vorden ſprack he to one alſo

‘mein fehler’

Jck dancke deß gode v bȳ des wro

Dat yck bȳ komē eȳ iar was

[]

S. 10

yck vp der reyſe Pilat9 ſprack

De ioden hebn dat wol vo̾nomē

Wo hi̾ des Keyſers bāner ſcholde

to lande komē Jck hope wy wyllē

des alle nemē guden vromē Man

v viff al vnſſe kydē wenedē

‘weuedē kann auch gelesen werden’

v weſen Pilatus ſprack ick

wraüe my der leuē mere Jck

hee gherychtet langhe hir yn duſſer

ſtat Vp dē lande ſe meck des

keyſers rad Nu kam ſo na

alſo he hir nü wor my ſteyt

Jck danke des gode v bȳ des

wro dat he iß komē here 8a

Se nemē den worſtē v vorden

one an deß konūgheß ſal

De ioden v de heyden dreuē grotē ſchal

Dat met in der ſtat wol mochte

orē ou̾e al Se denē de herē yn

‘dienen’

rechter ere ſo rechte keyſerlyken

Se ſettē on vp eȳ kuſſē dat waß

pellyn Se ſchenckedē ome g̾anat

vn blanckē wȳ Se ſchenkeden

ome ey beckkē wul wȳghe̾lyn

Se werē all wan golde rod v wā

eddelen ſtenē ryke Philoſion

ſad vp de ſtole vn dachte

Wu he des keyſers rad greppe

wyſlyken an // He hadde wor ſyck

ſtande der iodē mer wā duſēt man

Dar to ſtant wor ōme vp gherycktet

[]

S. 11

deß keyſers wan Se deden allent

dat mē heyt de breue he myt ſyck

brachte Philoſiō nā pilatū by d` hant

Wultu vettē wur vme ick bȳ her gheſāt 8b

V komē yn duſſe vromedē lant

Des wyl yck dy gar andachtlykē v[d]

duſſe breue berychten De keyſer

v de romer hebb dat vor nomē

wu dat hir eȳ wyſer meyſter ſy

tho lande ghekomē Se heten meck

tho ōme theȳ des mochtē ſe nemē

vromē He kā a ſüke vo̾driuē myt

ſynē word ſchlichte He kan de dodē

wedder makē dat ſe louē Se ſprekē

wu is ſy de name ſȳ He kā wd

klarē wat̾ makē gudē wyn Wor

wynde yck dē pilate ſegge meck

Dē wyllen dȳ Des wyl yck yn

erē des keyſers hulde geuē

Pilat9 worſchrack ſȳ h̾te quā yn

grote noeyt Wā wruchtē wort

he bleck vā ſchanden ſtūt he rot

He ſprack wyl eddeler he̾ mȳ de man

is dot. Dat ſere yck yw up mȳ

neyt vp myne rechte True

Der rede vorſchrack de worſte her 9a

philoſion He ſad v ſach pilatū

alſo viētlyke an Wu mochte wo̾

‘wo̾ = ver’

ſteruē eȳ alſo behende mā Vppe

pilatū warp he ſynē had ſȳ h̾te

quā yn rue Wu mochte ſo eȳ

behende mā yn korte ymer ſteruē

[]

S. 12

De de dodē wol kā makē leuen

De lamē gande de blȳen or gheſychte

geuē Pilat9 vo̾nȳ myne ſage gâ //

dōrgen[?] eüē Jck ſwe̾ ed dyck vp mȳ

eyt gherycht en yß ne erüe Pilat9

ſchrey n horet gy herē ouer all

So gy hi̾ gheſamt ſȳ yn duſſē ſall

Hyr ſteyt de wortſte klagƷ meck

des keyſerß qale He wragƷ myck

me eynē mā de ſy yn duſſē lande

Deß hebb yck one yn korter wryſt

berychtet Dat de ſulte mā hir fo

gheſtoruē iſt He droch ſo wel an

ſeck der ſcharpē liſt De kūſte de he an

 ſick droch werē mānig̾ hande

Pilat9 ſprack wā ſynē dode wyl 9b

yck nycht wettē Gy eddel worſte

vragƷ gy de worſtē da Sentürio

annas v caypha De dre werē by

ſynē dode na Myck ys wol wytlyck

dat he ſtarff v de ſtene tho rettē

De worſte ſprack yck hebbe pilatū

hir ghewragƷ Jck bydde jück heȓn

Dat gy myck de rechtē warheyt

ſagƷ Jck hebbe ōme myt h̾ten grūt

des keyſers noet gheklagƷ Jck

bydde juck heȓn al ſyt myck des

[]

S. 13

eȳ were De keyſer v romer

wettē dar hir ſy Eȳ meyſter

de ſy werne edder na hir by

Nü ſeget meck [wü] [ed] me den̾

ſuluē ſy Dar da gy meck wol

to dancke an v jwē r̾chten

herē Vm ſynē wyllē bȳ yck

her ghekomē. Wȳde yck ōne hir

v wor ōne myt my erlyke dar

Do yck dat ſo wert jẅe / E / wullē 10a

bracht wynde yck des nycht ick

wruchte ye / E / werde worſturet

Mā v wyff v al ywüe Kȳder

nemē des neyne wromē Der rede

vor ſtruckē de ioden vter matē ſere

Se ſprekē ghenade vß eddel worſte

keyſer here Wā dem māne hebb

wy yück well tho ſaghende mere

Wā wy dat wol moſtē dŏ v mānig̾

hande ſake wy klagē yuck oue̾ on

vn bydden yuck wyl gy wnß horē

He begūde hir  vnſē lande ſo wel

lude to bedoren. He ſprack dat

ſulues he wolde hir vnſē tēpel

wō ſtorē An dē dryddē dage wolde

he ōne büvē v makē De iodē ſprekē

ſynē dot wolde he ſulue erweruē

[]

S. 14

wy danckē gode wy hebbn nyt ōme

to ſchyckē nycht wen pilat9 ſt oue̾

L one alleyne dat rycht

Pilatüs ſprack gy iodē hadden myck 10b

des alleyne vorplycht Sy leten on

an eȳ cruce ſclan da̾ ve moſte he

ſteruē Pilat9 ſprack gy worſtē wyl

gy horē dat De blȳden mackede he

ſende de lamē makede he bat Dar

ve draḡn vp ōme de iodē orē hd

Sy gȳghen ōme na nacht v dach

dar ſe one mochtē doden Ock eddele

worſte noch wyl yck yuck ſaghē

[⟨mer Se ſeden he wer eȳ vosſtorer⟩]

‘mein Fehler’

orer / E / Se deden ōme alſo rechte

we myt zyſen vnd myt beſmen

Dat gherychte dat yck ou̾ on ſad

dat moſte yck don myt noden

Pilat9 ſprack de iodē hadde ōne yn

eynē dȳghe Cayphas rychtede dat

ock Judas ſe an wo he ōne wor //

koffte Jh dē wyl gud man

De an ſynē dode werlick nü neȳ

ſchult ghe wan // he gaff one me

L rȳghē ſchatt als vme xxx

pēnigle

Der iod biſcop caypas hi̾ vo̾ trat 11a

He ſprack pilat9 rychter worvme

[]

S. 15

ſageſtü dat De wy ioden ſcholden

vnſē haet Ge worpē vp den gud mā

Dar ſegge wy eȳ teghen Grote ghewalt

de[⟨i⟩]ſtu wor dem worſt vnß hyr

Gar ſtedec[⟨h⟩]lykē was ock dȳ rad da̾ by

Dach v nacht to allen tyden des

lone du my Eddel worſte dat ſy

juck gheſagƷ de ſchult yß ſȳ eghen

He leuede noch hedde dā ſȳ ſtrēghe

rychte Jck was dar by v horde

al ſȳ gheſchychte He was warlykē

godes ſon als he vd ſynē mūde ſprack

Wēte he ock to allē tyden vnſe wyre ‘wyre=vîre’

tho brack Dat wy ōme haddē tho

vosne gheſacht v helt dat al vo̾

nychte Pylat9 ſprack gy ioden

reden myt wndült Cayphas du

L hefft an ſynē dode de meſtē

L ſchult

Du vnd dȳ ſwagher ānas werē ome 11b

nü holt Gy hadden well walſcker

lyſt ghdacht er gy de her wēghen

Gy were das na dat gy ōme dē

doet mochtē weruē Cayphas du

ſprekeſt e[d] wer bedder dat is ſcholde

ſteruē wā dat al de ganſe werlt

ſcholde wo̾ derue. Gy quelden one

de ganſe nacht er ſy ōne to rychte

[]

S. 16

brachtē Gy quemē to meck dat

yck dat rychtē ſcholde Gy ſprekē

he hedde wo̾kert dat wolck vā

gallileen Jch worrychte es nycht

yck ſētte one erſt kōnghe herode

Wü ſcher he meck on vedde̾ ſāde

‘l. wedder = wider’

he wāt an ome neyne ſchulde

Muck wūdert ſere wü de meyſt̾

het[ſ]t ghelert // he hadde vnß wol

mer wā halff workrt // dat hadde

he ghedan my ſyn̾ kunſt v

gokely Jck kande ſynē vader

L wol dat waß eȳ tȳme̾ mā

Sȳ moder hir ock den ludē me dat 12a

ln ſpn He ſules ſpone las ſo mē

des wol ghedenckē kan Noch was

he eȳ meyſter ſyn̾ kuſte yn der nyghē

gramatice Myck wūdert ſer ſyn̾

ſcharppē lyſte He was eȳ meyſt̾

V konde wol yn de ſterne ſeyn

Wad j  der werlde was edder ſcholde

gheſchen Alſo yw eȳ mach hebb

hort edder ſeȳ wort wyſe vnſes

he̾tē grūt he al wol wüſte De

worſtē yn tornȳghen mode ſȳ

v[?]roüe begūde to redē De iodē do

Al wor ōme ſtūden  alſo h̾tē noden

Se ſprekē eddel worſte we moghē

nemāde doden wette al ghewertlike

[]

S. 17

recht ſȳ vnß ghenomē Pilat9

ſprack gy hebb eyne lychte mūt

Gy lachen al dat gy ſulueſt

ſpreke gy doch ou̾ g L doeyt

ſcholde gā ſyn blt

Oue̾ jüvck v ye ſchlechte alto male 12b

komē vp ſynē dot wer ghy ſo ſer

vor wreltten Dar me geue gy ghelt

‘fo. l . vorvlitten’

‘fo. l . valſchheit’

Dat he yuck wort wor raden V

myt grot̾ walſheyt gy ōme dat deden

Spreke gy doch he hedde den tyns dē

keyſerſ vo̾boden So gy ridder v

knechte de sake al wol wettē

Sentürio eȳ ridde̾ ſtūt na dar by He

ſprack eddel worſte wyl gy horē wü

ed dar me ſy Pilat9 ſprack he

makede des keyſers tyns vnfry

Wā me ōme ſyne mǖk bd de mē fo

ſcholde gheue Centurio ſprack de iodē

were myt ſendē oghē blynt wēte

ſo he ſprack was warlykē godes kȳt

He hadde to bedē ou̾ ſūnē v ma

v ock den wynt Noch quā he yn

grote nt v ed gynck on an ſȳ leuē

Centurio ſprack denck pilatus vü

L dü ſpreckeſt

Do de iodē yn der ſynagogē werē 13a

Do mē vnß w̾ bodede wd allē end werē

[]

S. 18

Dat de de torne dyck v dyn̾ erē

Dat he dyck des nycht wettē leyt

Dar vāne du dyck an ome wrekeſt

Pilat9 ſprack nü horet gy edelē rome̾

Jck loüe der ioden ſaghe nü nycht mere

Keret myck nü duſſe tchlike beghere

Jch bȳ dar vnſchuldich an dat ſwere

Jch by ywē hulden En del der ioden

Deden ome grot vngheuoch Dar me

hēbbe gik ſe ock ſtraftet genoch L duoch

Wētte yck wat̾ nā v myne hende

Do yck wo̾nā dat ōne to dode

wolden hebb Se kofftē one v he

wart one wo̾raden Se repē oüe̾

Syck v re kȳder ſȳ bloet Jck

wed ock wol or ende wert nūmer güd

Myt dē her dreuē ſe grot ou̾ moet

Jck by dar vnſchüldich an ſynt de iodē

Dat ſuluē doden Symō eȳ jūger hir

wor trat  dē ghemenē rad wu kümeſtu

L myt hulpe reden hir to pilat

Du ſegeſt g̾ne dat du vnſchuldych 13b

wereſt an der dat Id wert ſyck nü

wol rychtē wü dü dat hefſt ghev[?]nd

De mūt kā ſprekē dyne wort to male

ſclecht weß du ſulueſt nycht woldeſt

dn dat dede dȳ knecht Nu ſegeſtu

g̾ne dat du heddeſt gherychtet recht

Do de he̾ wō deck ſtūt ghewāghē v

[]

S. 19

ghe būden Nu woldeſtu dyn̾ ſake g̾ne

eȳt fallen wü ſprekeſtü do de here

‘eȳt fallen’

nycht eȳ ſprack Do he dē doet v

de bytterē martyr an ſyck ſach Dat

grte wnrecht dat myt ghewält ou̾

ōne ſchagh wu kleyne dyck dat

tho h̾ten gynck do wēndē de rome̾

alle Eȳ keyſer eȳ kōnick eȳ greue

eȳ worſte edder eȳ knecht Sy ſchold

ōme hen ghedelt eȳ godlyck

recht Dat gy nycht eynē guden

man ſūder ſchulde letē wordry //

L wen

De keyſer ſprack gy heydē iodē mochtē 14a

wol mẏt ghemake leuē Hedde gy

de ſake dē keyſer tho gheſcreuē

Do dachte ghi angeſtlykē hir n[⟨y⟩]cht

Ve to ſteruē Pilat9 ſprack yck

yck wylß my wor war eȳ ſchüldighē

De iodē repē eddel worſt wil gy

horē dat wü pilat9 ſprack do he

dat rychte oüer ōne ſad Jck mach

dy latē leuē edd̾ doden horſtü dat

He leyt ōme ſer myt ſpiſzen ſclan

Do he ſwech gar wnduldighen

Lazar9 eȳ eddel mēſche hir wor L trat

Gar dogētlykē he de rome̾ to

[]

S. 20

wort bäd ſeyt wu god de here

an meck ghe wūdert had Jck

was doet he hefft myck wedd̾ laten

leuē // wol dre daghe v wer

‘wer = vier’

nacht lach yck yn der erden

vorſtünckē God loſede myck wedde̾ fo

wte dē helle wuncken

Deß louet gy eddelen her yck lach in 14b

deme g̾ue worſtünckē Doch wolde

God de zele de lycham wedder gheuē

wü ſchulde yck dat wo̾ſwyghen v

wo̾dulden Wēte al de hir wor

ywck ſteyn Hen dat al to male

myt orē oghen wo gheſeȳ Wü

dat grote wūderlekē an meck ys

gheſchen Do dat god v ſȳ gnade

an meck hebben wolde De worſte

ſprack Pilat9 dut hefft du wol

ghehort Dat du hefft ou̾ on

ghegheuē alſo grotē mort De

ſüllüe wo̾ deruet dyck v al dyne

bort Des ſchaltu hute an duſſem

daghe des keyſers ſȳ wanghen

De worſte ſprack gy romer gripet

Pilatū an al to hant V legget

om ou̾ ſȳ beȳ eȳ yſerē ſtarke

bant Smedet on myt ſynē halſe

waſte an de want wor he godes

[]

S. 21

Lycha hefft ghelatē dar na ſchal

L myck worlanghen

Wüſte yerich mā wor he on hedde gheg̾uē

De myck dar wolde brȳghē to duſſer ſtūt

De wolde yck to lone geuē mānich pǖt

w ſȳ beſtē don de wile yck were gheſūt

He ſcholde ock na duſſē daghe deß Keyſers

Joſep v nicodē9 ſprekē beyde alſo L hulde haüē

Gy heren latet ywē trn ſȳ v veſet wro

wy willē ywck myt leue hute brēghē

dar to Dar wy godes lychā hebbē begrauē

myt we̾den v erden Ock koffte wy fo

virck v mirrē mēnich pünt

Wy leden one  eynē ſtȳ al to der ſtünt

Doch an dē driddē daghe de here vpſtūt

Dat ſeghe ſes iodē ridder ſe eȳkūden

des nycht kerē Gheſūt yſt de here

vp gheſtanden Do he ws dem graüe

ſtech de werde deghen Vp hoff he

ſyne hant v gaff ōme ſynē ſeghē

Dat orer neȳ eynē wȳgher kūde reghē

Vp ſtūt he werlykē v droch eyne

wanē an ſynē handen Lucas eȳ

‘vanen’

wyß jūgherē v cleophas De were

L to betüghe myt orē mūde datz

De here werlykē by ome waß 15b

Jn eynē gardē he vns wāt de waß gheſlottē

So gȳghe he to emaüß vp dē weghe L pleghē

wā ſȳn martir begūde he ōn rede to

[]

S. 22

Wāte ſe werē alle mode v troret

wā ſynē word worde wy gheſūt v

vnüordroten wy beden den her ſo

he ſcholde by vnß blyuē He quā tho

to vnß v nā dat brot  ſyne hant

GhebenedighƷ brack he dat brot

v wart dar by bekant // wor vnſē

ſychtlykē oghen he wedd̾ vo̾ſuant

Dat ſwe̾ wy vp got v vnſe ſulueß life

Eddel worſte noch wo̾ bad ſegghe we

‘wo̾ bad = vürbaz ?’

Ed werē lude ghekomē wā galilee

Dat he to hyel warē waß ſegghē v

betughē ſe Der wolkē toghē on vf yn

de hoghe // V twe engel ſprekē vd de hmel

to hant Sy mā wā gallilee wat ys

hir ywe ſtant Wad ſta gy ſende ȳ dē

himel ys is gheuant De yuck all

hefft vo̾loſt vd deß dwuels moghe

Her worſte dat yß war off gy vns des

L wyllen louen

Jn ſyn̾ vppſtandȳghe yß he to d̾ helle kome 16a

Dar hefft he gheſchicket ſynē willē v

vnſen vromē Vn heft dē düüel al ſȳ

walt ghenomē He hefft vnß al vo̾loſet

dar wā als wy dat kūnē prouē De

worſte red ſin ghewāt eȳ te wā goten

torn He ſchrey lüde o wy o we dat

yck bȳ gheborē ſchal yck duſſe

[]

S. 23

langhē reyſe hebb ſo gar wo̾lorē

Dat ſy dem rikē gode gheklagƷ yn dē

ouerſtē Trone De worſte ſprack o wy

O we dat mȳ mod my yw gheber

Myt erē darue yck nūmes wedder

komē daz ſchal yck alſuß wo̾deruē

latē de keyſerlykē kronē Des wyl

yck yn dē hȳmel ſchryen Dat gy iodē

wo̾deruē hebbn im dē wel reynē

Synt wy rome̾ ywck jodē myt gāſe

Trwē meynē Des mote gy ou̾ lāghe

tyt beyde ſchryghē v wenē De

vd abrahā ſchlechte ſȳ beyde eghen v ſrighen

Lagin9 eȳ blynt iode de dar ſende wart 16b

latet here ywuē torn jck brȳghe yück

vp de wart Jck wed eȳ eddel wroue

Dat wyff ys arm v guder art L angheſycht

Se hefft eynē dock daran ſteyt des her

Dē hee yck by or ſeȳ to menyg̾ ſtūt

‘ſeȳ konnte auch ſen gelesen werden’

Se geue es nycht wo̾ eȳ lant v

duſent pünt // we dē myt ȳnicheyt

an gheſüt yß he kranck he wert

gheſü[nt] wyl ſe es juck myt wyllē

nycht gheuē nemet eß myt nychte

Here wultü dat my enē bodē

wyl yck or ſenden So bear dat

du er deyſt neyne ghewalt wen[?]

Dat is de forme vd der rechten

ſtlt // Here loue myck des ghemaltes

[]

S. 24

hefft nu hant gheſpalt Du ſchalt

or des nycht nemē edde̾ aff penden

De worſte ſprack lagin9 yck

Danck dycke der leuē mere Lad

De wrouē to myck ſnellycken L komē here

So ys woruüllƷ al mȳß h̾ten beghere 17a

Mē ſchal or don neȳ wngheuoh dat ſwe̾

yck by myn̾ tre wu ſchē dat wiſe

‘ſchiere’

boden word vd gheſant To der wrouē ſe

ſcholde komē al to hant Vroneke was

der eddelē wrouē name ghenant Do

ſe de worſtē anſach ſȳ ſorghe wart wylde

He begūde or duſſe rede tp vos kūden

Fronica meck hefft gheſagƷ eȳ eddel mā L an

Du hefft ey dock dar ſteyt des her̾n antlate

Giff one meck ifft yck teghē deck wo̾derē

kan Deß wil yck dy gheneſē lan myt al

dynē wrūden De wroue worſchrack

‘vriunden’

er h̾te quā yn arbeyt v wo̾ſakede

dar rechtē warheyt Se ſprack he̾ yck

gheüeß dyck noch dorch lff edd leyd

Do ſchregede de worſte owe owe nw ſchach

‘nw nicht recht deutlich’

myck ſo banghe He ſprack fronicka wor

nm myne wort gar euē Eck mach deck

latē doden edder laten leüē wultü myck

hyr des kleynodes nycht myt wyllē gheuē

Deß ſchaltu hude an duſſē daghe des

keyſers ſȳ wanghē De wrüue ſprack

‘gevangen’

[]

S. 25

Dar me wil ick eyr ſteruē Vp dȳ dröuet

L achte yck kleyner an eȳ kaff

Jck weyt wol wat myck mȳ leue h̾re gaff 17b

Dat wyl ick behold bet dat yck kome

yn eȳ graff. Jck hebbe das me wo̾latē

De vrūde v ock de eruē De worſte ſprack

fronica woldeſtu ghelouē meck wad eck

dy ſaghe dat ſchaſtu ghelouē meck v

wol holden dyck Jck wyl dyck vrighen

v makē yn erē alſo ryck Alſo eȳ mȳſche

wart gheborē vd dem Jſrahelſkē gheſchlechte

Fronica neȳ myt deck dat ſulüe ghewant

Sitte yn eȳ ſchep we wyllē warē to hant

Jck wyl dyck brȳghen yn dat ald beſte

lant Dar ſchulle deck weſē vnder beydde

‘ſic l. undertân’

ridder v knechte Vp dat yck dar

ychter väd moghe henne brȳghen

‘ihterwaz ?’

Fronica wo̾nȳ gar eue wad ick dy ſaghe

De mē ſchülle werlykē dy wol behaghē

Wultu mÿt meck dar me ſchaltü nemāde

wraghen Sa tho huß v nȳ mede

dē dock v lad vnß dar na rȳghen

Fronica ſprarck he̾ ick do yck

ſorghe buß. Gy ſchult myt mick a̾mē

vrouē dar hēne ghan tho hüß [ barwt

Myt all ywē wolke beyde wüllen vn

Vn helpe meck dē dock enfan myt

L alſo groten eren

[]

S. 26

De worſte ſprack wronika dat ſchut 18a

al to hant Wm ſcher dat wyſe bodē

‘wu? = wie’

word wd gheſant Jn de ſtat to allē

dorē v vort mer up dat lant

Se quemē to roſſe v to pde godes loff

to vo̾mere Se toghe dar hen al myt

ſo grote ſanghe Dē dock hedde ſe yn

orer laden wordecket io Se gynck  alſo

v eȳt ſeack[?] den dock myt grotē erē

Dat de worſte ſack v were des alſ[?]o wro

Fronica ſprack gy rome̾ alle behodet

meck wor dwāghe Dat vnß de iud

v heyden vmē drünghen Myt luder

ſtēme dat ſe teghē eȳ and ſünghen

De ezel v mul dar ſo ſer ſe drūghē

Dat de roſſe v perde word alſo nate

De iodē ſūghē er wyſe iſchiros de heydē

ſūghen one wedd eȳ teghē athanatos

Fronicka ſprack ghelouet ſiſtu altiſſim9

De hmel v erden me ſaghē had

or ſȳghen was bouē mathe Se dedē

al dat myt ſo grotē erē De dock was lanck

lynewāt v wyt De worſte dede ſynges

L myt groſem wlite

He wel nedder to der erd crüce wiſſ 18b

ſynß wlyt Sprack h̾ gnade mȳ god

mȳ ſchypper yck dy ere He bod ſo ſchold

treden wā dē perden v wallē nedde̾

[]

S. 27

vp ore Kne to de erd vn helpē byddē

v an ropē den wyl werden De de iod

hulpē laſt̾lykē to werderuē De worſte

ſprack fronicka bereyde dy al to hant

Jck wyl dy brghē ock to rome yn

dat lant Dar wert dyck ock de alder

grotteſte ere bekāt Dat ſchaltu dn

wā godes weghē dat wy de hulde erüerüē

Fronica nā dē dock yn ore beydde hende

Se gynck ſyck al myt gud woch

‘vuot’

Myt grotē erē ſcone tho ſchyppe droch

De worſte philoſion gaff den ioden

eynē wloch Gy iodē jūck v lt

hir me nyme gy eynē boſē ende

De worſte ſprack gy romer nemet

pilatū by der hant wy wyllē on

brȳghen to rome  dat lant Dat wy

one brghē yn des Keyſerß bant Dat

de keyſer hore wü he ed hefft

L beganghen

Se nemē pilatū mede al da̾ yn eȳ ſtryck 19a

Se leten one grimechlikē lopē by ſyck

Dat moſte to ſeck nemē ga̾ duldychlyck

Dat ſchach dar me dat is wart an

eȳ crüce hanghē Do moſte pilat9 ſyn

erge wanghen Se word on  ener kedē

‘vuorten’

alß eȳn hunt Do[⟨r⟩]ch ſnoret was ōme

ſȳ neſe ſȳ kyn v ock ſȳ mūt He L grǖt

leyt one bolde werpē yn ſynes ſchippes

[]

S. 28

V leyt en harde ſmeden an eyneß ſcheppes

wrāghē Philoſion ſprack to dē iod gar

kleyne dar He nā ſynē wiāt v de ſyne

an ſyne ſchar Pilatū v de eddelē

wroue fronekē klar Se warē ock an dē ochtedē

dach to der tiber do ſe quemē wā des tiber

ock bit teghē do ſtat Dar de worſte myt

ſynē wolke to lande trt Nü horet wü

he ſȳ dene̾ bd Dat ſe de vrowē loueſā

‘diener’

yn ore hulde nemē wyl gy hore wü he

ſprack to de̾ wyl herē Fronica nü ſȳt

worwüllƷ al vnſes h̾ten beghe̾ Dat vns

De wynt myt gotē erē hefft ghebrocht here

dat wy myt gheſūdem liue ſynt ghe

L komē ouer mere

Beyde my yck wyl dy eyntfan myt al ſo 19b

grotē erē Philoſion hadde boden wor hen

gheſant He leyt dem keyſer wettē v

don bekant wü he wedder me vd der

ioden lant De rome̾ were deß alle wror

‘ſic l. vrô ’

Se lepē vd myt ſchalle Gemeyne jck

v olt v de groſe rad Se brochtē dē her

‘groſe es fehlt noch anders[?] wo ein ſ statt der ***[?]t’

myt grotē erē dorch de ſtt Dat he myt

ſynē wolke wor des keyſers wote trat

He kerde ſyck ve v ſprack yck dancke

jück romere̾ alle Do trat he wor de keyſer

alſo ſȳ bloet wo̾ ſcrack do he dē keyſer

[]

S. 29

ā ſach Myt ſotē ſachtē wordē dat he ſprack

Wyl eddel h̾e myck ys leyt dȳ grot n //

ghemack Noch dāke yck gode v bȳ

deß wro dat yck dyck leuēdych wȳde

De keyſer ſloch vp ſyne oghē v ſach

one an Biſtü des nycht mȳ olde rad

he̾ philoſion wur byſtu ſo lāghe

gheneſē myt dynē mā Myck na

‘fehlt is’

dyck gheweſt ſo rechte bange Philoſiō

ſprack wyl edd he̾ dat yß myck lt Jck fo

‘vil edeler’

hebbe vp duſſer r̾eyſſe ghehad groet fo

L arbeyt

Jck neme nycht ſo wel gudes als de werlt 20a

dreyt V dede noch eȳ reyſe v wer wd

noch ſo lange De keyſer ſprack wad

brgeſtü vnß leuer mere Biſtü myt

dynē wolcke to huſe komē Edder

heſtü yenighē grotē ſchaden ghenomē

Heſtü ycht gheſchyekket dynē wyllen v

vnſē wrouē Edder brgeſtü ycht dē

meyſter myt dyck he̾ Neȳ yck here

yck hebbe gheleden grote noet Doch do

yck dar quā dat mē mick gote ere boed

Jck wragede me one ſo ſeden myck

he wer doeyt De ioden myt pilat9

rade dē her hadden ghedodet

Segge du myck philoſion mȳ wyl

[]

S. 30

trüue mā wad hadde he den iod

to lede ghedan Dat ſe den mā ſo

laſterlykē ghedodet han weß was

de ſchult welck rad hefft ſe dar

to ghenodet werlyck yck byn

bedrouet me duſſe ſulue mere

Segghe du meck philoziō hettſtü

L nycht wo̾nomē

Vā wēme de hoüet ſake alder erſt

ſy ghekomē Dat ſe dē gude mā

hebbt ſyn leuēt ghenomē Segghe

meck my ghetrwe mā wee ſteyt

de ſwe̾ He ſprack de iod geuē pilat9

de meyſtē ſchult Beydde yūck v

olt ſe veṝn ōme al io nycht holt

‘weren’

De queler de ih wēghē de yuden

pilat9 vp ſolt Dat hebb ſe wor

meck betughƷ de iod al ghemeyne

Segghe meck philoſiō mȳ tre rad

wad dedeſtü pilato al vme dat

Dat he ſynē nyt v gotē hat

Hadde gheworpē vp dē gud mā

de dar waß ſo reynē we̾lykē

yck bȳ bedrouet me duſſe mere

He̾ yck fenck pilatū dar ſwulues

al tho hant V leyde [eyne] (fo) ouer

ſyne bene eynē iſerē bant V

[]

S. 31

ſmedede en myt ſynē alſe vp

an eyne want Jck hebbe one

beuaret v brghe on myt myck

L here

De keyſer ſprack was ſchal vnß de vntre hünt 21a

Me ſate one werpē in d̾ tyber grunt ſchal yck

a̾me krancke nūmer werdē gheſünt Dat mote

‘arme’

gode yn ſynē ryke ewychlike erbarmē Segge

meck philoſiō mȳ tre wrūt Heſt du nycht

wo̾ warē edder yß dyck nycht word künt wor

mede he de krākē lude mochte makē ſūt L a̾mē

kōdeſtu nycht rad ghegheuē myck krāke jo wyl

Vp dat yck mȳ leuēt hi̾ lēghe̾ mochte wriſten

Duſſes lāghē leghers kā yck nūmer werd wro

Doch eȳ kā yck des de leghe herdē alſo L ſtro

V moeyt my̾ lāghe leuēt worterē vp duſſe

Des yck nycht ghebetterē kā myt neyn̾ hande

liſte // Philoſiō des keyſers rad to ſamēde boed

He ſprack wyl eddel he̾ hebbet ey gudē moet

Jck hope al je krāhede ſal werd gud L oghen

Des ſchul gy gud louē han v het god vor

Jck hebbe myt myck ghebracht eȳ wyues nm

De hefft eynē dock dar ſteyt des heṝn antlaet

an Dat ſchaltü he̾ an grotē erē entfan

Vorwar keyſer du werſt gheſūt v dar to

guden hoghen Des ſette yck dyck myne

tre to eynē pande Allet dat ſe hadde dat leyt

L ſe dort

[]

S. 32

Se ys myck ganſlyke ghewolgƷ up myne wort 21b

Du werſt gheſunt wultü anders des keyſers

louen wort Jck hebbe ſe myt mynē ſcheppe

brocht to lande De keyſer ſprack wur

ys hen mȳ tre rad Jß dar iemāt de ſtede

leue to meck hat Do wo̾ kūdghede he

vp dem lande v yn der ſtad Dat ſe ſyck

ſchullē rychtē vp wß v hebbn kerſſen

‘wß = wahs’

Dat led he bedē vp dem lande v in der ſtat

De lude ſcholden waſtē v wirē alto hant

V leden ſyck an or beſte want

Se wold eȳ wruūē myt alſo reynē hertē

He leyt ghebeydē al de dar leuen Dat ſe

ſchollde or opper gheuē Se ſchold ome deynē

v na ſynē hulden ſtreuē Dat ſcholde one

jǖmer nütte w komē on al eüē V hold

one wor eynē god na duſſē daghe mere

Eȳ grot wolck quā ſyck vp des waters wärt

Se ſūghen eynē ſanck de was nü weldygher

hort philoſiō trat ſyck vp des ſchippes

ort v wo̾werde ſyck gar ſere He ſprack

wrüue loüeſam latet wnß jwe kleynode

ſchawuē Fronica ſtūt vp v was ghemeyt

Se hadde an ghedan or beſte kleyt Se gynck

ȳnichlyck dar ſe den doch hadde gheleyt

Se wyſede on ga̾ wūnētlyck beydde mā v 22a

wrouē Fronica nā den dock myt jnnycheyt

[]

S. 33

yn beydde hande wort gynck ſe dor mede

alto hant Se trat myt dē worſtē wor bad vp

‘vürbaz’

det lant Dar wart or de alder grotteſte

ere bekant Al dat vp dem welde was

knyde neder vp de ſande Se worē wer

offe werē na Se ſūghē al ghelike miſeo̾co̾dia

‘fehlt’

De wrüuē drūghē myt dē māne dar

wēte dat q̾mē wor de ſtäd al wor des keyſers

eſte He kerde ſyck ve v danckede den

romerē oue̾ al Do trat he myt de̾ wrouē

wor bad jn den ſat Dat he den krākē

keyſer want yn grot̾ qal He ſprack

wyl leue keyſer he̾ yck brghe juck leue

geſte Se trat ſeck vor dē keyſer alſo linde

V ſo ſe wor de krākē keyſer ſtünt

Dē dock leydē ſe ou̾ ſȳ antld v ſȳ mūt

Do ſtūt de krāke keyſer p v was gheſūt

Ock wā allē ſunden qüid lyck ey w̾gnē fo

‘W̾gnē’

kynde De keyſer ſtūt vp wā allē ſüke

de was groß He ſprack werlyck düt ẏs

mȳ god v ock mȳ troſt De meck hute

wd ſwärē ſuke had erloſt De̾ wyl yck holden

L wor eyn̾ god na duſſē daghe mere

Fronicka ſprack vp kūdyghede godes wort 22b

Do dat de keyſer myt ȳnicheyt hadde ghehort

He ſprack yck wyl jūmer dar an louē

[]

S. 34

wort. Nü ſeggƷ myck wrüüe gude wad ys

gwüe gude lere Edder wor mede moghe

wy den heṝn dene He ſprack dat pṝ nṝ

‘Se’

ys dat alder erſte ghebede He latet juck

dopē v weſƷ yn de louē ſtede Dat was

dat erſte dat god ſynē jūgherē dede

Syt duldych hebbt god leff So wyl he ſyck

mit juck wo̾ eynē Sȳ h̾te wort ome

 gottlyker leue bekārt De lēghede wart

‘laghe ifrp. 23b’

dat ōn an ōme nycht gheſpart To dē ſyē

‘ſtatt ōn vielleicht du zu lesen’

he ſprack wy wyllē gode eren Dar na

eȳ keyſer quā des namē do yck y bekāt

Titüß veſpazian9 was ſȳ name ghenāt

wel grotter gnade he an de doke want

wor war alß vnß de ſchrifft n ſaß ſȳ fo

‘l. ſagƷ , ſaget’

ſüke bekūt ōme to kerē He hadde

eȳ ſüke de nü werlde was ghehort

Dat ōme de weſpē wōden yn der

neſen ſyn Dar an hadde he yāmer

v ſware pyn Dar vp lede de wroüe

dat ſulue dockelyn De vloghē ōme to der

L neſē vd or neſt wort vorſtort

Do det wūdertekē an dem keyſer ſchach 23a

Dat de ſuke eynē ende nā v ſȳ grot vnghemack

He wel neder to der erd v ſprack L here

Gnade meck mȳ god mȳ ſchopper vnd mȳ

De ke[⟨ẏ⟩]ſer was wro he v al ſȳ gheſynde ſeyt

[]

S. 35

wu drade he de wrouē to ſyck komē leyt

V wā or ſyck al dynck berychte leyt

wā wē dat eddel antlat dar he ghekomē were

Se ſprack dat gaff myck mȳ god v mȳ leue here

Do he p duſſe erd hadde wel wūders ghedn

De de ſnod iodē ſo leſt̾lyke ghedodƷ hn

Se pinde on dat ome ſȳ ſrle lyff wā blode

ran Dat dedē ſe ome dorch ou̾moeyt me

ſynē gudē lere wyl ghy horē wü de eddel

keyſer ſprack Hyr ve wyl yck wrekē

an ōne al my nghemack Edder nūmer

to rome komē vnde̾ dack He ſprack

bereydet jück gy rykē romeſkē herē

De tornẏghe keyſer wolde do nycht lēgher

beyden Myt werde halff hūdert ſchyppē

leyd he ſyck bereyden He ſegelde ſnel

beyde dep v brede He ſprack we deck

iheruſalem Jck wyl dyck ve kerē

Gy iodē hebbe ſere an myck ghebrocken 23b

He ſprack gy iodē wor me hebbe gy dat

ghedan Dat gy [⟨den⟩] gode mā ſo laſt̾lykē

ghedodet han Gy ſcloghē on dat ōme ſȳ ſarte

‘mein fehler’

lyff wā blode rā Seyt gy ſnod ioden dat

ſchal an yück werd ghewrokē Do de toringhe

keyſer dar to lande wart ghewort He ſtychtede

brant roff v grotē mort De ioden hadden

Do neyne wrede dort e wor delghede

wylt tm v al dynck wnghehure mürē

[]

S. 36

borghe dar worſtoret wart He lonede

de ledighē yoden wöl na orer rt De lēghe

[wart] an one dar nycht gheſpart Se beydē

Dē herē ve gnade ſȳ mylde was dar

düre He beuyſede ſȳ torn ſo wuētlykē

wēte alſo god me dertych pēnȳghe

ghegheuē wart So ſchattede he de iod io na

orer art Se moſtē warē eȳ angeſtlykē

vard Ve eynē pēnick gaf he dryttych

ioden grmych lyke Nu hebbe wy dat

al wol ghehort wu iheruſalē v dat gode

lant wart worſtort De keyſer hoff ſyck

wedder wort na rome Vn erde das god

L  ſynē ewyghen ryke

Duſſe antlt v fronica to rome iſt 24a

we dat an ſd v loüe an vnſē herē

im criſt wēte vp erd neȳ grott̾ hilghedœm

iſt So werdych v ſo grot dat duſſe

kūne ghelykē Hir ve ſo wyl wy

g̾ne erē wā wy a̾mē an vnſſē leſtē ende

lygghen w al der werlde wrolycheyt

hen worteghen Dat vnß de bytter doet

wyl an ſtyghen So mote vnß go[d] to fo

hulpe komē dorch im vnſē herē Jck

r[?]eghe vſ boghe mane dyck du wẏl ſrte

god De duſſe wort wā godes antlate ghe

dychtet had Gyff vnß he̾ wa̾ rüwe v

beſtedeghe vnß  dyn̾ ſtadt V ey lutter

[]

S. 37

bycht an vnſē leſtē ende legghē v dȳ

Hilghe lycham mȳ leſte ſpiſe ſy Amē

Byddet wor de ſchryuer gl

 de palme auēde moccccl lxxxx

Na vnſes herē ghebort zil.[?]

Caſſel 7. Dec. 1840. Wilhelm Grimm.


Citation Suggestion for this Object
TextGrid Repository (2014). Veronica II. k mgq 902. k mgq. 902. Veronica II. taatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz, Berlin. https://hdl.handle.net/11378/0000-0000-02D2-0